İlk temas, anne ile bebek ortasındaki bağın temelini oluşturuyor
Anne ile bebek ortasındaki bağın, doğumdan çabucak sonra, hatta anne karnında başladığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Bu bağ annenin bebeğine karşı gösterdiği sıcaklık, şefkat, temas, ses tonu ve duygusal varlığıyla şekillenir. Bilhassa hayatın birinci yılında bebeğin temel inanç duygusu bu bağlantıyla gelişir” dedi. Birinci göz temasının, annenin bebeğini kucağına almasının, kokusunu tanıması ve bebek ağladığında gösterdiği hassaslığın bu bağın temelini oluşturduğunu aktaran İdeal, nizamlı temasın, varsayım edilebilir ve sıcak bir bakımın da bu bağın sağlıklı gelişmesini sağladığını kaydetti.
Bebek, annesinin iç dünyasını yansıtıyor!
Bebeklerin şimdi sözleri bilmeseler de annelerinin hislerini hissedebildiklerine dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, şunları söyledi: “Bebekler doğuştan gelen bir yetiyle, bakım veren kişinin ses tonundaki değişimleri, yüz tabirlerini ve dokunuşlarını algılar. Annenin sakinliği, gerilimli ya da huzurlu oluşu, kalp atış suratına ve teneffüsüne yansır. Bebek de bunu duyusal yollarla tecrübeler. Ayrıyeten yapılan araştırmalar, annesinin gerilim hormonu (kortizol) düzeyi yüksek olan bebeklerin de benzeri fizyolojik gerilim yansıları gösterdiğini ortaya koymuştur. Yani anne ne hissediyorsa, bebek bir formda onun iç dünyasını bedensel ve duygusal olarak yansıtır.”
‘Annenin ruhsal durumu uygun olmalı’
Annenin ruhsal durumunun, bilhassa doğum sonrası devirde, bebek üzerinde belirleyici bir tesire sahip olduğuna vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Doğum sonrası depresyon, anksiyete bozuklukları üzere ruhsal meseleler, annenin bebeğiyle kuracağı bağın niteliğini zayıflatabilir. Depresyondaki bir annenin yüz sözü daha az değişken olur, bebekle göz teması kurmakta zorlanabilir, bebeğin gereksinimlerine cevap veremez hale gelebilir” dedi. Bu durumun bebeğin dünyayı algılama halini de etkilediğini lisana getiren Dava, “Duygusal karşılıklılık eksikse, bebekte güvensizlik, huzursuzluk, çok ağlama üzere reaksiyonlar gözlemlenebilir. Uzun vadede bu, çocuğun duygusal düzenleme hünerlerinde ve toplumsal bağlarında meselelere yol açabilir” halinde konuştu.
Mükemmel olmak gerekmiyor
“Sağlıklı bir bağ kurmak için eksiksiz olmak gerekmez” diyen Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, psikolojide ‘yeterince âlâ anne’ kavramı olduğunu hatırlattı. İdeal, “Yani, annenin yanlışsız olması değil, bebeğin sinyallerine hassas, dengeli ve sevgi dolu formda karşılık vermesi kıymetlidir. Bebeğin ağlamasına hassas olmak, sarılma, emzirme, kucaklama üzere fizikî temas, göz teması kurmak, bebekle konuşmak, müzik söylemek, mimikler kullanmak, bebeği izlemek, onun tempo ve gereksinimlerine nazaran davranmak gerekir. Bu küçük lakin tertipli davranışlar, bebeğin ‘ben önemseniyorum’ hissini geliştirmesine ve dünyayı inançlı bir yer olarak algılamasına yardımcı olur” açıklamasını yaptı.
Annenin kendine yeterli bakması, bebeğine de düzgün bakmasının ön koşulu…
Her annenin hayatında zorlayıcı devirler olabileceğine işaret eden Uzman Klinik Psikolog İnci Nur Ülkü, “Yoğun gerilim, ekonomik zorluklar, bağlantı problemleri ya da ferdî travmalar anneliği zorlaştırabilir. Bu durumda annenin yapabileceği en değerli şey, kendine dayanak aramak ve kendini suçlamamaktır” dedi. Uçaklardaki ‘önce kendi oksijen maskenizi takın’ ikazını hatırlatan İdeal, kelamlarını şöyle tamamladı: “Bu ihtar, çocuklarımızı koruyabilmek için evvel kendi nefesimize sahip çıkmamız gerektiğini hatırlatır. Bir anne, duygusal ve fizikî olarak tükenmişse, bebeğine tam manasıyla var olamaz. Bu yüzden annenin kendine şefkatle yaklaşması, muhtaçlıklarını fark etmesi ve takviye alması yalnızca kendisi için değil, bebeği için de çok değerlidir. Hislerini bastırmadan paylaşmak, günlük kısa rahatlama pratikleri yapmak, bebeğiyle geçirdiği vakte şuurlu olarak odaklanmak, dayanak kümelerine katılmak, gerekirse profesyonel ruhsal takviye almak önerilebilir. Unutulmamalıdır ki, annenin kendine âlâ bakması, bebeğine de güzel bakabilmesinin ön şartıdır.”
