İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde inşa edilen, 1991’de Sovyetler’in yıkılmasıyla kendi içinde önemli dönüşüm geçiren global nizam bir sefer daha yol ayrımında. TRT Haber’den Sertaç Aksan’ın haberine nazaran, savaşın akabinde bilhassa askeri sorunlarda neredeyse büsbütün ABD’nin güdümüne giren Avrupa, bugün gelinen noktada kendi kendine yetebilmeyi hedefliyor.
Elbette bu kolay ve çabucak ulaşılabilir bir yol değil. Ayrıyeten teknolojinin süratle gelişmesiyle birlikte harp alanı da bir oldukça değişti. Bu noktada yeni devrin başrol oyuncularından biri de elektronik harp…
Peki, nedir bu elektronik harp? Hangi ögeleri içerir? Türkiye’nin elektronik harp imkan ve kabiliyetleri ne durumda? Hem bu soruların karşılığı hem de gelecek periyoda ait mümkün beklentileri Savunma Sanayii Uzmanı Ahmet Alemdar ile konuştuk.
Elektronik harp nedir?
Bu soruya sayfalar dolusu karşılık yazmak mümkün olsa da biz en genel haliyle anlatıp o denli devam edelim. Bilindiği üzere, temelde haberleşme için kullanılan telsizler makul radyo dalgalarıyla işletiliyor. Elektronik harp uygulamaları ise bahse mevzu radyo dalgalarını tespiti, takibi, dinlenmesi ve hatta manipüle edilmesi üzere amaçlarla yapılıyor.
“Elektronik harp, askeri uygulamalarda dost ögelerin korunması, düşman unsurlarınsa dezavantajlı pozisyona getirilmesi ismine da kritik bir kabiliyet.” diyor Alemdar. Temel hedef, düşmanın elektronik sistemlerini etkisiz hale getirmek. Dost ve müttefik ögelerin ise elektronik kabiliyetlerini korumak.
Elektronik harp ile neler yapılabilir?
Elektronik harp uygulamalarıyla radar, telsiz, GPS ve öbür elektronik ögeler amaç alınabiliyor. Uygulamalara baktığımızda üç ana ayrım olduğundan bahsediyor Alemdar. Elektronik takviye, elektronik taarruz ve öz savunma…
Elektronik takviyeyle tespit, takip, dinleme üzere pasif aksiyonların icra edildiğine değinip, devam ediyor: “Elektronik taarruzda ise tespiti yapılmış sistemleri fonksiyonunu yapamayacak hale getirmek için karıştırma/bozma faaliyetleri yapılır. Öz savunma, sistemin kendisine yönelik elektronik harp faaliyetlerinden korunmasını maksatlar.
Günümüzde elektronik harp sistemlerine ve uygulamalarına yönelimde değerli bir artış var. Teknoloji gelişti ve platformlar artık daha sofistike elektronik donatılara sahip. Bu durum elektronik müdahalelere de yer hazırlıyor. Zira elektronik harp, düşmanla fiziki temasa girmeden sonuç alınabilen bir imkan sağlıyor.”
Türkiye’nin elektronik harp kabiliyeti ne durumda?
Ahmet Alemdar, burada parantezi biraz geriden açıyor. “1980’li yıllarda o devir Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Komutanlığı bu işlerle ilgileniyordu. Envanterinde ABD menşei sistemler eskimişti. Yeni sistemler parasıyla satın alınmak istendi. Lakin ABD bunları satmadı.” hatırlatmasında bulunuyor.
Bunun üzerine Aselsan’a eski sitemlerin modernizasyonu misyonu veriliyor. Türkiye’nin elektronik harp sistemlerinde birinci ve öncel kabiliyetleri kazanması da bu türlü başlıyor. O günden sonra Türkiye hem çeşitli hem de kritik elektronik harp sistem ve uygulamaları geliştirme tarafında adımlar atıyor.
Gelinen noktada Türkiye’nin NATO içerisinde kara, hava ve deniz tabanlı elektronik harp sistemleri geliştiren ve kullanın az sayıda ülkeden biri olduğunun altını çiziyor Alemdar. Özellikle kara tabanlı elektronik harp tahlillerinin niteliğine ve niceliğine baktığımızda yalnızca NATO değil dünya ülkeleri ortasında en geniş yelpazeye sahip ülkelerden birisi olduğumuzu vurguluyor.
Türkiye’nin ulusal elektronik harp sistemleri
Bu noktada daha somut örnekler üzerinden ilerliyor Alemdar. KORAL, REDET/VURAL üzere sistemlerden bahsediyor. Elbette hepsini ayrıntılıca anlatmak mümkün değil lakin envanter bir epey geniş. ILGAR, PUHU, SÖKME tekrar Türkiye’nin elektronik harp sistemleri ortasında sayılabilir.
MİLKAR, ILGAR, KORAL üzere çok gelişmiş donanımlara da değiniyor Alemdar. Açık mimarisi ile daima olarak tehdit kütüphaneleri güncellenen ve öbür sistemlerle müşterek çalışabilen elektronik harp sistemlerinin alanda değerli güç çarpanı olduğunu vurguluyor.
Ankara’nın elektronik harp alanında hava ve deniz platformlarına yönelik çalışmaları olduğunu da öğreniyoruz. “Mesela Hava Kuvvetlerinin envanterine girecek HAVASOJ/HİK uçaklarında ASELSAN’ın ARES 2-A elektronik dayanak önlem sistemi kullanılacak.” diyor Alemdar.
İHA sistemleri için de eserler geliştirildiğinden bahsediyor. “MAM-L mühimmatı formundaki elektronik harp podundan sonra ANTIDOT 2 ailesi elektronik harp podlarını Aselsan geliştirdi. Aselsan bu kabiliyetlerini İHA-SOJ yani inansız hava aracıyla havada erken ihbar uçağı projesiyle taçlandıracak.” bilgisini paylaşıyor.
Deniz Kuvvetleri tarafındaysa bütünleşik ARES 2-NC elektronik harp sistemi kullanıldığını paylaşıyor Alemdar. Çok gelişmiş elektronik harp kabiliyetleri bulunan TCG UFUK gemisinin envanterde olduğunu hatırlatıyor. Halihazırda TSK envanterinde elektronik harp kabiliyetli MARLİN Silahlı İnsansız Deniz Aracı’nın da misyon yaptığına dikkat çekiyor.
“Avrupa’nın elektronik harp bileti Türkiye’de olabilir”
Tüm bunların akabinde geliyoruz siyasi, askeri tesirinin yanı sıra ekonomik olarak da tahminen de milyarlarca dolar bedelindeki soruya… Avrupa, yeni bir güvenlik mimarisi kurarken Türkiye’nin ürettiği elektronik harp sistemlerinden faydalanabilir mi?
Bu soruya yanıt vermeden evvel Avrupa’daki durumla ilgili kritik bir müşahedesini paylaşıyor Ahmet Alemdar. “Havadan elektronik harp uygulamalarına çok güveniyorlar. Fakat Avrupa ülkelerinde hava kuvvetlerinin yeterliliği de tartışılıyor.” diyor.
Avrupa’nın son devirde kara tabanlı ve yeni harp ortamına yönelik yeni konseptlere yöneldiğini vurgulayıp, kelamlarını şöyle tamamlıyor: “Örneğin FPV drone tehdidi karşısında elektronik harp uygulamalarını nasıl piyade seviyesinde ya da hava savunma sistemleriyle işleteceklerine dair meseleler yaşıyorlar. Türkiye’nin gerek teknolojik kabiliyetleri gerek operasyonel kazanımları Avrupa ülkeleri için son derece cazip görünüyor.
Bu bağlamda Türkiye’nin KORAL üzere büyük; KANGAL, MERTER üzere piyade tipi çeşitli elektronik harp tahlilleri yıllardır çeşitli coğrafyalarda misyon yapıyor. Ayrıyeten bunlar zırhlı birlikler, hava savunma ögeleri, İHA filolarıyla birlikte çalışabiliyor.
Avrupa ülkelerinin son devirde Türk savunma sanayiine bakışının günden güne süratle değiştiğini görüyoruz. Uçaklarımıza, İHA’larımıza, kara araçlarımıza olduğu üzere elektronik harp çözümlerimize ilgileri de artarak devam edecek.
Bu noktada gerek kullanım konseptleri gerekse eser bazında Avrupa’ya özelleştirilmiş tahliller sunabiliriz. Türkiye’nin elektronik harp konusunda eli güçlü ve önü bir oldukça açık. Yakın gelecekte bu alanda ihracat haberleri de duyabiliriz.”
