Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının bayan girişimcilere kullandırdıkları kredilere ait 13 bankadan oluşan dataların yer aldığı, Türkiye Bankalar Birliği tarafından açıklanan “Kadın Girişimcilere Verilen Krediler Raporu”nun Ekim-Aralık 2024 devrini kapsayan raporu yayımlandı.
AA muhabirinin rapordan derlediği bilgilere nazaran, Aralık 2024 sonu prestijiyle bayan girişimcilere verilen kredilerin bakiyesi yaklaşık 207,9 milyar lira olarak gerçekleşirken, kredi bakiyesi bulunan toplam bayan teşebbüsçü sayısı 286 bin 4 kişi oldu. Bu devirde verilen kredilerin 161,5 milyar lirası Türk Lirası cinsinden olurken, 46,4 milyar lirasının yabancı para cinsinden kullanıldığı görüldü.
2023’te verilen toplam kredi ölçüsü 157,2 milyar lira olurken, kullanıcı sayısı 289 bin 790 kişiydi. Kelam konusu periyotta, kullanıcı sayısının düştüğü görülürken, verilen kredilerin toplam ölçüsü 2024’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 32 arttı.
Faaliyet kollarına nazaran dağılımda en fazla hissesi hizmet kesimi aldı
2024 yılının tamamı incelendiğinde, ocak-mart periyodunda 68 bin bayan girişimciye 65 milyar lira, nisan-haziran periyodunda 50 bin bayan girişimciye 48 milyar lira, temmuz-eylül devrinde 74 bin bayan girişimciye 67 milyar lira, ekim- aralık periyodunda 64 bin bayan girişimciye 74 milyar lira kredi verildi.
Ekim-Aralık 2024 devrinde, bayan girişimcilere verilen kredilerin faaliyet kollarına nazaran dağılımında en fazla hissesi yüzde 39 ile hizmet kesimi aldı.
Hizmet kesimi teşebbüslerinde bu periyotta 24,6 milyar lira kredi verildi. Kelam konusu dalı yüzde 31,3 ile sanayi, yüzde 8,3 ile kamu idaresi, yüzde 7,9 ile öteki hizmet ve faaliyetler, yüzde 6 ile mesleksel, bilimsel ve teknik, idari ve dayanak hizmetler faaliyetleri, yüzde 2,5 ile tarım ormancılık ve balıkçılık, yüzde 3,2 ile inşaat, yüzde 0,7 bilgi ve bağlantı, yüzde 0,7 finans ve sigorta faaliyetleri, yüzde 0,6 ile gayrimenkul faaliyetleri takip etti.
Kadın girişimcilere verilen kredilerin vade oranları incelendiğinde 2024’ün tamamında verilen 207,9 milyar liralık kredinin yaklaşık 161,6 milyar lirası orta ve uzun vadeli krediler olurken, 46,4 milyar lirası kısa vadeli krediler olarak kullanıldı.
“Rakamlar, bayan girişimcilerin işlerini daha büyük ölçekli yapılara dönüştürdüğünü yansıtıyor”
Konuya ait değerlendirmelerde bulunan Türkiye Bayan Teşebbüsçüler Derneği (KAGİDER) Yönetim Kurulu Lideri Esra Bezircioğlu, kredi kullanan teşebbüsçü sayısında küçük bir düşüş olsa da toplam kredi hacminde dikkati cazip bir artışın olduğunu anımsatarak, kelam konusu sayılardaki artışın bayan girişimcilerin, işlerini daha büyük ölçekli yapılara dönüştürdüğünü yatırım ve büyüme gayeleri doğrultusunda daha yüksek meblağlarda kredi talep ettiğini yansıttığını söyledi.
Bezircioğlu, “Bu eğilimin, bayanların ekonomik sistemde daha güçlü bir biçimde konumlandığını, stratejik ve uzun vadeli iş planları geliştirdiğini gösteriyor. Tıpkı vakitte finansal kuruluşların bayan girişimcilere duyduğu inancın artması, bayanların daha tezli projelere imza atmasını mümkün kılıyor.” dedi.
Kredilerin büyüklüğünün artmasıyla bu teşebbüslerin istihdam, üretim ve inovasyon üzerindeki tesirinin de arttığına dikkati çeken Bezircioğlu, “Ancak, kredi bakiyesi olan teşebbüsçü sayısındaki azalma finansmanın geniş tabana yayılması ve ferdî teşebbüsçüler üzerindeki tesirinin yakından izlenmesi gerektiğini göstermektedir. Yeniden de bu tablo, ekonomik gelişimin kapsayıcı ve sürdürülebilir bir halde ilerlemesi açısından son derece değerli.” sözlerini kullandı.
Kadın teşebbüsçüler için sunulan finansman dayanaklarının kıymetli olduğunu aktaran Bezircioğlu, şunları kaydetti: “İlk yatırım, büyüme, dijitalleşme ve ihracat üzere adımların atılabilmesi, yanlışsız vakitte sağlanan finansal dayanakla mümkün hale geliyor. Finansman imkanlarının teşvik boyutu, bayanların kendi işlerini kurma ve büyütme kararlarında cesaretlendirici bir rol oynarken; sürdürülebilirlik açısından da kalıcı tesirler yaratıyor. Düşük faizli krediler, teminat gereksinimi olmadan sunulan eserler ve uzun vadeli geri ödeme planları, bayan girişimcilerin daha sağlam adımlarla ilerlemesine imkan tanıyor.”
Bezircioğlu, “Finansman, bir teşebbüsün doğması ve büyümesi açısından temel ögelerden biridir. Lakin bayan teşebbüsçüler, toplumsal normlar, teminat sunma zorlukları ve sonlu iş tecrübesi üzere nedenlerle finansal kaynaklara erişimde erkeklere kıyasla daha fazla maniyle karşılaşıyor. Son yıllarda bu eşitsizliğin giderilmesine yönelik geliştirilen özel finansman modelleri ve kamu takviyeleri, olumlu bir değişim yaratmaya başladı. Bu tahliller sayesinde bayanlar sırf işletme sahibi olmuyor, teşebbüslerini daha rekabetçi ve ölçeklenebilir hale de getirebiliyor.” diye konuştu.
“Orta ve uzun vadeli krediler iş modellerinde daha stratejik bir planlamanın hakim olmaya başladığını ortaya koyuyor”
Orta ve uzun vadeli kredilerin hissesinin artmasının kıymetine vurgu yaparak bayan girişimcilerin iş dünyasına artık çok daha uzun vadeli bakabildiklerinin altını çizen Bezircioğlu, “Kısa vadeli krediler çoklukla günlük nakit akışı muhtaçlıklarını karşılamak için kullanılırken, uzun vadeli krediler iş geliştirme, yatırım ve yeni pazarlara açılma üzere daha kalıcı adımlar için tercih ediliyor. Bu bilgiler, iş modellerinde daha stratejik bir planlamanın hakim olmaya başladığını ve bayan girişimcilerin sürdürülebilirlik perspektifinden işlerini kurguladığını ortaya koyuyor.” açıklamalarında bulundu.
Bezircioğlu, bayan girişimciliğinin uzun yıllar boyunca hizmet kesiminde ağırlaştığını bunun sebebinin ise bayanların istihdamda daha fazla yer aldığı alanların bu kesime kaymasıyla ilişkilendirilebileceğini aktararak, son yıllarda sanayi, teknoloji ve üretim üzere alanlarda da bayanların teşebbüsçü olarak öne çıktığını görmenin sevindirici bir gelişme olduğunu kaydederek şunlara dikkati çekti:
“Sanayi dalında bayan girişimciliğinin yükselmesi bayanların üretim gücüne daha etkin biçimde katıldığını gösteriyor. Ayrıyeten kredi bakiyesi haricinde, kredi kullanan bayan sayısına bakıldığında yüzde 9,5 oranı, endüstrideki bayan girişimcilerin çok daha yüksek meblağlı krediler kullanarak işlerini büyüttüklerine, Türk endüstrisine değerli katkılar yaptıklarına da işaret etmektedir. Bu çeşitlenme, bayan girişimciliğin yalnızca klasik alanlarla sonlu kalmadığını ve ülke iktisadına daha geniş bir yelpazede katkı sağladığını ortaya koyuyor.”
KAGİDER olarak, bayanların sadece hizmet bölümünde değil sanayi, teknoloji, güç ve yeşil iktisat üzere alanlarda da güçlü temsil edilmeleri gerektiğine inandıklarını belirten Bezircioğlu, bayan girişimciliğinde sektörel çeşitliliğin ekonomik büyümenin yanı sıra toplumsal gelişimin de önünü açacağını kelamlarına ekledi.
