Havalar ısındıkça meskenlerin pencereleri açılıyor, içeriye taze bahar havasının yanında bir de sivrisineklerle doluyor. Ferahlığın ortasında sessizce beliren bu sorun, birden fazla kişinin canını sıkıyor. Açık pencereye karşın içeride dolanan, lambanın etrafında tıp atan ve bir türlü dışarı çıkmak istemeyen sineklerin bu davranışı aslında şuurlu. Bilim insanları, bu farklı durumun arkasında epey mantıklı bir açıklama olduğuna dikkat çekiyor.
EVDE HAVA ALANI KURUYORLAR
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden nöroetolog Jochen Zeil’in çalışmaları, sineklerin her davranışının sebebi olduğunu ortaya koyuyor. Bilhassa erkek sinekler, meskendeki muhakkak bölgeleri kendi ‘hava sahaları’ üzere kullanıyor. Bu alanların başında ise lambaların etrafı var. Sinekler bu bölgelerde devriye atıyor, potansiyel eşleri cezbetmeye çalışıyor ve öbür erkek sinekleri uzak tutuyor.
Zeil bu davranışı ‘bölge savunması’ olarak tanımlıyor ve erkek sinekler, tavan lambalarının etrafında dönerek hem yer işgal ediyor hem de müşahede yapabiliyor. Şayet bir öbür sinek bu bölgeye yaklaşırsa, çabucak alt irtifaya inerek onu caydırıyor. Bu da, sineklerin daima birebir noktada dönmelerinin ardındaki temel nedendir.
AÇIK PENCEREYİ GÖRDÜKLERİ HALDE NEDEN GİTMİYORLAR?
Ev sahiplerinin sıkça sorduğu “Bu sinek dışarının açık olduğunu görmüyor mu?” sorusudur. Aslında bu büsbütün görsel sistemle ilgili. Sineklerin bileşik gözleri geniş açılı bir görüş sağlasa da, bu görüş kısa aralarda tesirlidir.
Özellikle iç yerde yapay ışıklar açıkken, dışarıdaki doğal ışık sinekler için gereğince bariz ve ön planda bir istikamet gösterici olmuyor. Yani açık pencere sineğin dikkatini çekse bile, bunu çıkış yolu olarak kullanamıyor.
SİNEĞİ DIŞARI ÇIKARMANIN BİLİMSEL YOLU
Uzmanlar, sinekleri meskenden çıkarmanın en tesirli yolunun, içerideki ışıkları kapatmak ve doğal ışığın tarafını ön plana çıkarmak olduğunu vurguluyor. İçerideki ışıklar söndüğünde, sinekler doğal olarak daha aydınlık olan dış ortamı tercih edeceklerdir. Gün ışığı alan pencerelerin önü açık bırakıldığında, sineklerin çıkış yolunu bulmaları kolaylaşabilir.
