Kakao fiyatlarında sert hareketler devam ediyor. ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de süreç gören kakaonun ton başına fiyatı, bu yıl yüzde 34’ün üzerinde bedel kaybederek 7 bin 613 dolar düzeylerine kadar geriledikten sonra kayıplarının bir kısmını telafi ederek 11 bin doların üzerini test etti.
Kakaonun ton başına fiyatı, 2024 sonuna nazaran yüzde 5’in üzerinde kıymet kaybetmesine rağmen nisan ayına nazaran yüzde 24 civarında artış kaydetti. Fiyatlar, bu ay 11 bin 280 dolara kadar yükseldi.
Kakaonun üretim maliyetinin hayli üzerinde süreç görmesi, bu yılın başlarında esere talebin azalmasına neden olmuştu. Kakao piyasasında tekrar arz fazlası oluşacağına yönelik beklentiler de fiyatların düşmesine yol açmıştı.
Böylece uygunlaşan arz görünümüyle kakao fiyatları baskı altında kaldı. Nijerya’da bu eserin ihracatının artması da arza yönelik telaşların azalmasına katkıda bulunan öbür bir faktör oldu.
Talebe yönelik tasalar de kakao fiyatlarını olumsuz etkiledi. Çikolata üreticileri Hershey ve Mondelez’in yöneticilerinin “yüksek fiyatların talebi olumsuz etkilediği” konusunda ikazda bulunması talep tasalarını ortaya koydu.
Son vakitlerde ise kakao fiyatları, bu yıla sert düşüşlerle başlamasına rağmen bu ay yüzde 20’nin üzerinde yükselerek tekrar 11 bin dolar düzeylerinin üzerine çıkarken, bu durum “acaba kakao fiyatları tekrar rekor tazeler mi?” sorularına da neden oldu. Kakaonun ton başına fiyatı geçen yıl 12 bin 931 dolarla rekor seviyeyi test etmişti.
Arz tasaları kakao fiyatlarının tekrar yükselmesine neden oluyor
Kakaodaki son yükselişlerin nedenlerine bakıldığında Fildişi Kıyısı’nda kakao ihracatının suratının yavaşlamasının arz tasalarını tekrar öne çıkarması olarak görüldü.
Batı Afrika’daki hava durumu telaşları de kakao fiyatlarını keskin bir formda üst iten nedenler ortasında yer aldı. Afrika Sel ve Kuraklık Gözlemevi’ne nazaran, Batı Afrika’daki son yağışlara karşın Gana ve Fildişi Kıyısı’nın üçte birinden fazlası hala kuraklık altında bulunuyor.
Fildişi Kıyısı’nda hasadı yapılan kakaonun kalitesine yönelik telaşlar de fiyatların yükselmesinde tesirli oldu.
Vadeli süreç ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede “Kakao fiyatlarında son devirdeki yükselişin en büyük nedenlerinden bir tanesi Fildişi Kıyısı diyebiliriz.” dedi.
Dünya kakao üretiminin yüzde 70’inin Batı Afrika ülkeleri tarafından üretildiğini belirten Ergezen, bunun da yüzde 60’a yakınının Fildişi Kıyısı ve Gana tarafından üretildiğini söz etti.
Ergezen, “Geçtiğimiz periyot içerisinde bilhassa Fildişi Kıyısı’nda yağışların düşük olması nedeniyle kakao rekoltesinde düşüş yok fakat kakao kalitesinde düşüş var.” diye konuştu.
Fildişi Kıyısı’ndaki kakaonun uzun vadeli kakao altında Avrupa’daki büyük çikolata üreticilerine gittiğini aktaran Ergezen, son teslimatlarda önemli bir kalite tasasının yaşandığının görüldüğünü lisana getirdi.
Ergezen, kalitenin düşük olması nedeniyle bu eserlerin geri iade edildiğini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Böyle olunca piyasada rekolte düşük olmasa bile ki şunun çabucak bir parantez açayım; ‘Bu yılki rekolte geçtiğimiz seneye nazaran yaklaşık yüzde on daha fazla.’ buna karşın Fildişi Kıyısındaki bu kalite düşüklüğü nedeniyle fiyatların düşeceği beklenen eserlerde arzın azalacağı kaygısı oluştu. Zira kâfi kalitede kakao olmadığı anlaşıldı. Bu da doğal olarak fiyatları üste yanlışsız iten ögelerden bir tanesi.”
“Eğer kakaoda kalite düşük kalmaya devam ederse yani rekoltede yüzde 10, yüzde 20 civarında kayıplar olduğu görülürse kakao fiyatlarında yeni tepeler görülebilir.” sözünü kullanan Ergezen, bunun için kakaodaki durumun bir ölçü daha izlenmesi gerekeceğini kelamlarına ekledi.
