Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – 2024 yılında WIN International tarafından 33 ülkede, 33 bin 866 iştirakçiyle gerçekleştirilen kapsamlı araştırma, cinsiyetler ortası fırsat eşitliği ve haklar konusundaki global tabloyu gözler önüne serdi. Araştırmanın en çarpıcı bulgularından biri ise şu: Dünyanın hiçbir yerinde bayanlar kendini tam manasıyla inançta hissetmiyor. Dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan bayanların, içinde bulundukları kültürel, ekonomik ve toplumsal şartlara nazaran geliştirdikleri güvenlik tedbirleri de büyük çeşitlilik gösteriyor. Kimi yalnız başına dışarı çıkmamayı tercih ediyor kimi geceleri yanına bir erkek alarak kendini muhafazaya çalışıyor. Her bayan kendi ömür şartlarına nazaran bir ‘hayatta kalma stratejisi’ geliştiriyor. Ancak son periyotta, bu bahisteki en sıra dışı ve dikkat cazip tahlil önerisi İspanya’dan geldi. Bir gece sokakta tacize uğrayan Julieta Rueff isimli genç bayan, yaşadığı travmayı ferdî bir güvenlik tahliline dönüştürdü: Bayanlar için tasarlanmış bir ‘el bombası’ geliştirdi. Pekala fakat nasıl?
‘BENİM YAŞADIKLARIMI YAŞAMASINLAR’
Barselona sokaklarında sıradan bir gece, 23 yaşındaki Julieta Rueff için bir dönüm noktası oldu. Onu takip eden bir yabancı yalnızca hayatını değil, gayelerini de büsbütün değiştirdi. Aslında bir müddettir tanımadığı biri tarafından izlendiğini fark etmişti. O günleri “Beni meskenime kadar takip etti. Günlerce tıpkı saatte, birebir köşede karşıma çıkıyordu. En berbatı yalnız olmam değildi. Ne yapacağımı bilememekti. Tıpkı kişi yeniden beni izliyordu. Beni yakalamaya çalıştığı gecelerden birinde kaçmayı başardım fakat konuta asla varamayacağımı düşünüyordum” diye hatırlamıştı.
Julieta’nın o gün yaşadığı endişe büyük bir dönüşümün temelini attı. Endişenin içinden bir fikir doğurdu: ‘Her bayan itimatla konutuna dönebilmeli’. “O geceyi yaşamasaydım, tahminen hayatım daha sakin olurdu. Lakin artık bir gayem var. Diğer hiçbir bayanın benim yaşadıklarımı yaşamaması için uğraşıyorum” diyen Julieta, bugün o, sokakta bayanlara yönelik tacizi caydırmak için tasarlanan ‘FlamAid’ isimli pasif savunma aygıtının yaratıcısı.
“FamAid işte bu türlü doğdu. Hedefim herkesi meskenlerine geri döndürmek ve diğer hiç kimsenin emsal bir durum yaşamamasını sağlamaktı. Çantamdan bir şey çıkarıp kendimi savunmaya vaktim olmadı. Tahminen de o panik anındaki insanlara yönelik tahlillerin tasarlanmadığını düşünmeye başladım. Panik anında düşünmeye, çantadan bir şey çıkarmaya vakit olmuyor. Ben de dedim ki neden aktive etmesi bu kadar kolay bir şey olmasın?” diyen Rueff, böylelikle halkasını çektiğiniz anda çalışan bir güvenlik sistemi tasarladı. Ayrıyeten kullanıcılar, fiyatsız taşınabilir uygulama üzerinden üç kişiyi acil irtibat olarak tanımlayabiliyor ve yardım daveti gönderebiliyor.
Rueff’in tasarladığı aygıt, birinci bakışta dikkat cazip bir detaya sahip. Bir el bombası üzere çalışıyor fakat tek yaptığı şey, 110 desibel şiddetinde bir alarm sesiyle çevreyi uyarmak ve tıpkı anda kullanıcıya en yakın olan tanıdıklara ya da güvenlik ünitelerine sinyal göndermek. Rueff aygıt için, “Benim yaptığım, dünyada aktive edilmesi en kolay silah olan el bombasını düşünmek oldu. Natürel ki daha fazla şiddet üretmemek ancak var olan şiddeti caydırmak için pasif savunmayı devreye sokmaya karar verdim. Öte yandan meskende bir sorun olduğunda kayıtlı adrese yardım gönderiliyor fakat biz dinamik bir yapıdayız, hasebiyle yardımın bulunduğum yere gelebilmesi için GPS takibini de eklemeyi mantıklı buldum” sözlerini kullandı.
İLK SİPARİŞ ABD’DEN GELDİ: ‘HERKES ERİŞSİN İSTİYORUZ’
Julieta Rueff’in bu yola çıkmasındaki motivasyon, bir reklam fikri ya da girişimcilik sevdasından değil; yaşadığı ağır dehşetten doğdu. “Rutinlerimi ezberledi. Beni kapıya kadar takip etti. Annemin aldığı biber gazını hiç kullanamadım. O panik ânı, aygıtların değil içgüdülerin devreye girdiği bir andı” dedi. “O an bana kendini savunmaya fırsat tanımayan bir sistemin içinde olduğumuzu fark ettim” diyen Rueff’in yaşadıkları onu güçsüz kılmadı bilakis, “Başıma gelenler bir harika güç zira daha fazla insanın başına gelmesini önleyebilirim” diyerek hayatına mana kattığını söyledi.
Şu anda İspanya ve Portekiz’de ağır ilgi gören aygıt, birinci siparişini ABD’den aldı. Julieta, 2025 sonuna kadar Latin Amerika’ya açılmak istediklerini zira bayan cinayetlerinin orada daha yaygın olduğunu söyledi. Tek pürüzün maliyet olduğunu lisana getiren genç teşebbüsçü “Cihaz 59.99 euro. (Yaklaşık 2 bin 500 lira) Bu fiyatla herkes ulaşamaz. Bu yüzden daha erişilebilir hale getirmek için ölçeklenebilir üretim üzerine çalışıyoruz” dedi.
Julieta Rueff
‘EN BAŞTA AİLEME ANLATAMADIM, UTANDIM’
Julieta sırf aygıt üretmiyor, birebir vakitte toplumsal bir tesir hareketi yaratıyor. Flamaid takımı, okullarda, üniversitelerde, şirketlerde konuşmalar yapıyor, seminerler veriyor. Genç teşebbüsçü, “O konuşmalardan aldığımız fiyatı bağışlıyoruz. Seçim hakkını da iştirakçilere bırakıyoruz. Hangi bayan derneğine gitmesini istiyorlarsa oraya gönderiyoruz” diyerek şu sözleri kullandı:
“İlk başta bunu aileme anlatamadım, utandım, suçluluk hissettim. ‘Acaba o gün ona selam vermesem bu türlü olur muydu?’ diye düşündüm. Bunu bir zayıflık olarak görüyordum, sonra anladım ki aşikâr bir sorunu yaşamak tıpkı vakitte beşere çok büyük bir güç veriyor. Sıkıntı bir periyottan geçen kişi, bunu şahsen yaşadığı için, onu çözecek araçlara sahiptir. İçeride bir değişim yaşandı, bir güç hissetmeye başladım. Bir kız bana, evvelden her gece anahtarlarını parmaklarının ortasında taşıyarak dolaştığını, kendini savunmak zorunda kalırsa diye artık yanında FlamAid taşıdığını zira bu halde kendini çok daha inançta hissettiğini anlattı. Ayrıca çantalarında aygıtla kızların bir oldukça fotoğrafını da aldık. Bu beni çok keyifli ediyor zira başarmak istediğim şey buydu. Alarm gönderen şahısların kendilerini daha inançta hissetmeleri ve acil durum irtibat bireylerinin bu bildirileri alabilmeleri beni çok keyifli ediyor.”
