Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Tarih 24 Nisan 2005. Jawed Karim isimli genç, San Diego Hayvanat Bahçesi’nin önünde duruyor ve kameraya dönüp şöyle diyor: “Buradayız yani hayvanat bahçesindeyiz. Fillerin en hoş yanı, çok uzun burunlarının olması.” Yalnızca 18 saniye süren bu görüntü, ‘Me at the zoo’ (Hayvanat Bahçesindeyim) ismiyle tarihe geçti. YouTube’un birinci görüntüsü olarak platformda yerini alan bu içerik bugün 360 milyondan fazla izlenmiş durumda. Peki, YouTube’un kurucularından biri olan Jawed Karim artık ne yapıyor?
Jawed Karim, 28 Ekim 1979’da Doğu Almanya’nın Merseburg kentinde dünyaya geldi. Şimdi 2 yaşındayken ailesiyle birlikte Doğu Almanya’dan Batı Almanya’ya kaçtılar. 1992 yılında ise rotalarını Amerika Birleşik Devletleri’ne çevirdiler. Babası Naimul, bilimsel araştırmalar yürüten bir şirkette çalışıyordu. Annesi Christine ise Minnesota Üniversitesi’nde araştırma vazifelisiydi.
KAHVECİDE TOPLANTI YOUTUBE’I GETİRDİ
Karim, Minnesota eyaletindeki Saint Paul kentinde bulunan Central Lisesi’nde okudu. Akabinde Illinois Üniversitesi’nde Bilgisayar Bilimleri kısmına girdi. Lakin burada üçüncü sınıfa geldiğinde üniversiteyi yarıda bıraktı. Neden mi? Zira o sırada bugün PayPal olarak bildiğimiz küçük bir Silikon Vadisi teşebbüsünde çalışmaya başlamıştı. İşte burada Steve Chen ve Chad Hurley ile tanıştı. Bu tanışıklık, dijital dünyanın çehresini değiştirecek YouTube’un temellerini attı.
2002 yılında PayPal, eBay tarafından 1,5 milyar dolara satın alındı. Bu satış, Jawed Karim’in servetinin katlanmasına ve daha büyük hayaller kurmasına yer hazırladı. 2005 yılının başlarında, üç arkadaş PayPal’dan ayrıldı ve iş fikirleri üzerine baş yormak için sık sık bir kahvecide buluşmaya başladı. O toplantıların sonucu, 21. yüzyılın en tesirli icatlarından birine YouTube’a dönüşecekti.
DÜNYANIN EN BÜYÜK GÖRÜNTÜ PAYLAŞIM SİTESİ
Karim, o periyotta uygun bir görüntü paylaşım platformunun olmamasından ötürü oldukça rahatsızdı. Bu eksiklik, onu harekete geçirdi. 2004 yılında YouTube fikrini bir e-posta taslağıyla birinci sefer ortaya koydu ve Chen ile Hurley’den bu projede kendisine katılmalarını istedi. Tıpkı başka pek çok büyük teknoloji teşebbüsü üzere, bu proje de mütevazı bir garajda başladı lakin kısa müddette dev bir platforma dönüştü.
YouTube resmen 14 Şubat 2005’te kuruldu. Kurucular ise Jawed Karim, Chad Hurley ve Steve Chen’di. Ve tam 2 ay sonra, 24 Nisan 2005’te platforma yüklenen birinci görüntü da Karim’e aitti: ‘Me at the zoo.’ San Diego Hayvanat Bahçesi’nde filler hakkında konuştuğu yalnızca 18 saniyelik bu görüntü, dijital çağın başladığını ilan etti. Karim böylelikle tarihe birinci YouTuber olarak geçti.
Başlangıçta bir arkadaşlık sitesi olarak tasarlanan YouTube, kısa müddette amatör görüntülerin paylaşımına imkan tanıyan bir platforma dönüştü. Bu dönüşüm, Google’ın 2006 yılında platformu 1,65 milyar dolara satın almasıyla taçlandı. Bugün, YouTube 114 milyondan fazla kanalı ve 2024’te 50 milyar doları aşan reklam gelirleriyle dünyanın en büyük görüntü paylaşım sitesi pozisyonunda. Her türlü görüntü için tek durak noktası pozisyonunda olan YouTube, sayısız içerik yaratıcısına yeteneklerini dünyaya sergilemeleri için bir platform sağladı. Mega yapım şirketleri bile fragmanlar ve duyurular için YouTube’u tercih ederken, müzisyenler dünya çapında müziklerini ve müzik görüntülerini siteye yüklüyor.
AKADEMİK MESLEĞİ AĞIR BASTI
Jawed Karim, öbür ortakları Steve Chen ve Chad Hurley’nin bilakis, medyada pek görünmedi. Lakin, şirketin kuruluşundan kısa bir müddet sonra akademik mesleğine odaklanmak için geri çekildi ve Illinois Üniversitesi’nde yarım bıraktığı bilgisayar mühendisliği eğitimini tamamladı. Daha sonra Stanford Üniversitesi’nde yüksek lisans yaptı. Karim için akademik dünya, telif hakkı şikayetleri ve içerik düzenleme sıkıntılarıyla dolu bir yolda ilerlemek zorunda kalan bir işletmeyi yönetmekten daha alımlı görünüyordu. Bu 3 kurucu ortağın servetlerine de bakacak olursak, Jawed Karim’in yaklaşık 300 milyon ABD doları (yaklaşık 11 milyar lira) meblağında şaşırtan bir serveti var. Buna karşılık Steve Chen’in net servetinin yaklaşık 500 milyon ABD doları ve Chad Hurley’nin ise 700 milyon ABD doları olduğunu iddia ediliyor.
Karim, YouTube’daki gelişmeleri uzaktan takip etmeye devam etti. 2013 yılında, YouTube’un yorumlar için Google+ hesabı zaruriliği getirmesine reaksiyon olarak, ‘Me at the Zoo’ görüntüsünün açıklamasını değiştirerek “Bir görüntüye yorum yapmak için neden Google+ hesabına gereksinimim var?” ifadesini ekledi. 2021’de ise, YouTube’un beğenmeme sayılarını gizleme kararını eleştirerek, bu kararın platformun güvenilirliğini zedeleyebileceğini belirtti.
NADİREN KAMUOYUNUN KARŞISINA ÇIKIYOR
Teknoloji dünyasından büsbütün kopmayan Karim, 2008 yılında Youniversity Ventures isimli bir teşebbüs sermayesi fonu kurdu. Bu fon aracılığıyla Airbnb üzere başarılı teşebbüslere erken basamakta yatırım yaptı. Ayrıyeten Sequoia Capital’de paydaşlık yaptı ve Milo Inc. ile Eventbrite üzere şirketlere danışmanlık hizmeti verdi. Bugün 45 yaşında olan Jawed Karim, Palo Alto’da hayatını sürdürüyor ve nadiren kamuoyunun karşısına çıkıyor. Ancak YouTube’un birinci görüntüsünün açıklamasını vakit zaman güncelleyerek platformla ilgili görüşlerini paylaşmaya devam ediyor. YouTube’un 20. yılı, dijital içerik üretiminin ve paylaşımının geldiği noktayı gösterirken, Jawed Karim’in sessiz ancak tesirli katkıları da bu muvaffakiyetin temel taşlarından biri olarak öne çıkıyor.
